Олтин ҳарорати АҚШ, Осиё ва Европани қамраб олди. Минглаб косиблар бойлик орттирмоқчи… Сиз ҳам шундай бўлишингиз ҳеч бир шак-шубҳасиз мумкин! Жаноб Диггин билан қўшилинг ва омад тиланг!
Олтин ҳарорати: бошланиши
1848 йилда Калифорнияда олтин топилди. Омадли бўлган Жеймс Маршалл, у Жон Саттернинг фабрикасида ишлаган.
Ишчи олтин дон пробка топиб, кўплаб авлодларнинг ҳаётини тубдан ўзгартирди. Ва бу фақат америкаликларга тегишли эмас.
Бахт истовчи овчилар шаҳарчалари
Калифорнияга Европадан ва Осиёдан олтин дон пробка топиш орзуидаги эмигрантлар оқими келди, унинг катталиги уйга тенг ва Жон Рокфеллер билан ҳамкасб сифатида қўл беришга умид қилур эдилар. Аммо сурунка қурилиш, одатда, хаёллар билан ҳеч қандай алоқаси йўқ…
Таклиф қилинган олтин конлари атрофида бутун шаҳарчалар вужудга келди. Лекин улар қурилмаган – биноларга эмигрантларни етказган кемалар айлантирилган. Ва яна кориклар қуриб олганмай, бахт туртасини қидирган юзлаб одамлар яшайдиган лагерьлар ташкил қилинган.
Омадлилар ва омадсизлар
Старатлар томонидан «қурилган» ҳар бир шаҳар ҳамиша бир салун ва казино мавжуд бўлар эди. Бошқа муассасалар, дўконлар ва устахоналар талабга қараб пайдо бўларди. Эмигрантлар бу ерга якка-якка ва оила билан борган.
Кўпчилик одамлар ҳамма нарсани сотиб кетишди, ундай бўлганда хорижда кўпроқ олишга умид қилишди, аммо, афсуски, кўпчилик старатлар ҳеч нарса қолмади ёки кичик саҳмалор биргина топишар эди. Ва баъзи омадлилар, уларга олтин тоғони топиш муваффақ бўлганда, дарур яширинчи жазо олганида ўлдиришди.
Тиббиёт муъжизалари
Бундай шаҳарчаларнинг кўпчилигида, агар антисанитария бўлмаса ҳам, тиф эпидемиялари ва бошқа хавфли касалликлар учун жуда яратилган муҳит ҳукмрон эди. Баъзида старатлар ўнлаб ҳалок бўлган, чунки улар учун замонавий тиббиётнинг жойлаштирувчиси доткор қолар эди. Ва эшиилан бўлар эди эскилап кривкўр ё кўнъод, яъни беморлар учун даволаниш имкониятлари жуда қуртиқан.
Мистер Диггин олтин қидиради
Юқорида қайд этилган муаммолар омад қидирувчиларни ҳеч қандай қўрқитишмади. Калифорнияга жаноб Диггин келди – ўз исми билан шахсангников этишадиган одам олтин ёки асар ёқлигини топишга мослашган! Шимолий Американинг катта меҳмони ўзининг шахсий нарсаларини, захираларининг ва ҳаюжуватига жуда бир бутун бўлиб ўлча бўлган ачев ва ун билан келди.
Яшилда жойлаштирилган кемадан бир иўсмен-ўсматга ўрин олган мигрантларнинг айнан шу жойда истиқоматга ериб турар эди. Кечқурун старат салунга кирди ва маҳалл фуқароларининг қандай муборак тўсилишини аниқлаганларидан бир неча жой ҳақида сўради. Унга ўнлаб одамлар ишлайдиган икки жойни айтиб беришди, аммо у жойда ҳали ҳам бўш участкалари бор эди.
Кейинги кунда жаноб Диггин яхшилардан қайло, бел, чироқ ва каска сотиб олган. Албатта, цыплон учун ҳам чиллашувни кўздан кечирган. Туш вақтлари, қўрдан чиқиб ўрин ташлади ва иш бошлади.
Старат ишга тушди!
Мистер Диггин бутунлай мослаштирга ишлаган. Хўжайин билан бирга ишлаган цыплон, унга тезроқ бойишни ёрдам беришга ҳаракат қилар эди. Кичкина сариқ туморпарақ сокин ва моҳуф ҳаётга қайтишни истарди, лекин миллионерга айланишга йирик воситалар бўлишга уринган эшикдошни қўрқитишга ҳаракат қилинг!
Бор куни жаноб Диггин бир қанча бриллянт топди. Уларни яхшилаб яшириб, ишини давом эттирди, цыпондон каттароқ ёрдамига умид қилди. Эҳтимол, сиз заставаларда йўл бериб, жаноб Диггин билан ҳамкорлик қилишни истарсизми? Топилган барча бриллянтлар сизники – шундай қилиб мўл-кўл бойлик топиш мумкин!